Vấn đề ô nhiễm nước và thực phẩm

Hiện nay tình trạng xử lý chất thải kể cả các hóa chất độc hại còn rất nhiều bất cập, việc lạm dụng chất bảo vệ thực vât, chất bảo quản thực phảm làm gia tăng tình trạng ô nhiễm nước, đất và gây ô nhiễm thực phẩm, nhất là các loại thực phẩm tươi sống như rau củ quả. Thực trạng đó đòi hỏi, một mặt phải tăng cường công tác quản lý an toàn thực phẩm, mặt khác, cần sử dụng hợp lý các chất khử trùng, khử độc và phát triển ứng dụng rộng rãi các chất khử trùng và các thiết bị khử trùng có hiệu quả cao.

Kỹ thuật khử khuẩn trên thế giới

Vào thời cổ đại, trước Công nguyên, người ta đã biết đun sôi nước để khử khuẩn và phân hủy nhiều độc tố. Vào thế kỷ 19, clor và nước tẩy Javel (hợp chất của clor) đã được ứng dụng để khử khuẩn, khử màu và khử mụi. Giữa thế kỷ 19, khí ozone nhân tạo đã được nghiên cứu và áp dụng để khử màu, khử mùi và khử khuẩn. Ngày nay ozone đang dần thay thế color được dùng để khử khuẩn trong nhứng nhà máy nước lớn hàng trăm ngàn mét khối nước ngày đêm. Như vậy khử khuẩn, khử mùi, khử độc tố trong nước và thực phẩm xưa nay vẫn là vấn đề then chốt của đời sống con người.

Khử khuẩn và khử các độc tố: các nguyên lý chung

Sắt thép vốn bền vứng nhưng khi bị gỉ (oxy hóa) trở nên giòn, dễ vỡ vụn. Như vậy quá trình oxy hóa làm thay đổi mạnh mẽ tính chất của mọi vật. Oxy hóa sinh vật làm chết sinh vật, oxy hóa các chất bảo vệ thực vật làm thay đổi tính chất của chúng. Vì vậy người ta sử dụng các chất oxy hóa mạnh để diệt khuẩn, khử mùi, khử màu, khử độc. Các chất oxy hóa thường là : khí clor, cloramin, oxy già, thuốc tím, ozone… Khả năng oxy hóa được đặc trưng bởi thế oxy hóa khử. Thế này càng cao khả năng oxy hóa càng mạnh. Thế oxy hóa của ozone cao (2.05 V) cao hơn so với clor (1,36V) và oxy (1,23 V) vì thế ozone được coi là chất diệt khuẩn mạnh nhất.

Các kỹ thuật khử khuẩn, khử độc bao gồm:

• Khí Clor và các hợp chất chứa clor: Clor được dùng để khử khuẩn trong các nhà máy nước trên 100năm nay, Cloramin dùng để xử lý nước vùng bị bão lụt. Clor, cloramin có thể phân hủy các chất thải hữu cơ, ammonia (chất độc) thành nitơ tự do bay lên.
• Tia cực tím UV: Tia cực tím nhân tạo phát ra từ các đèn thủy ngân có khả năng diệt khuẩn trong không khí và trong nước.
• Ozone: Khí ozone là chất oxy hóa mạnh, khả năng diệt khuẩn và phá hủy các hợp chất hữu cơ mạnh hơn clor, cloramin cả ngàn lần. Ozone có khả năng diệt khuẩn trong nước và trong không khí.
• Các chất khử trùng cục bộ như : Oxy già, thuốc tím, thuốc xanh, iod…

Trong các kỹ thuật khử khuẩn, khử độc này, có thể nói, Ozone là chất khử độc, khử khuẩn mạnh nhất.